Nieuwe Arnhemse Meisjes: theater op je bord en voeding voor je ziel!

Rugzakken vol verhalen

Het vergt moed, moeite, energie en aanpassingsvermogen om in een ander land een heel nieuw bestaan op te bouwen. In dit project delen de circa vijftien vrouwen hun persoonlijke verhalen over leven in hun land van oorsprong, hun vlucht of het aarden in een nieuwe stad. Ze doen dit samen met Bureau Ruimtekoers en theatermaker Marene van Holk. De groep vormt een eindstuk om bij te watertanden; het wordt in ieder geval iets dat raakt, verrast en verbindt.

Taalloze interactie

Tijdens een van de bijeenkomsten – in buurtcentrum Fresh – schuif ik aan om te kijken hoe het met de dames gaat. Voorafgaand aan deze ochtend kwamen ze al vijf keer bij elkaar om te ontmoeten, samen verhalen te delen, te koken en te eten. Terwijl ik bang ben dat ik misschien ‘inbreek’ in de inmiddels hechte groep, word ik juist met open armen ontvangen. Als Marene begint met theatersport als warming-up, nemen ze me als vanzelf mee. We doen oefeningen waarbij je zonder woorden met elkaar ‘praat’. Dat betekent bijvoorbeeld aankijken, écht contact maken. We lopen als groep door de ruimte en leren van elkaar aanvoelen wanneer we collectief willen stoppen en wanneer we weer verder willen lopen. Zonder iemand die leidt en zonder elkaar iets te zeggen. Marene is oprecht verrast, zo snel als de groep elkaar woordeloos aanvoelt en in contact is.

We zijn allemaal mens

Gelijkwaardigheid loopt als een rode draad door de groep. Je voelt het in de manier waarop iedereen met elkaar omgaat. Samen bepalen ze hoe ze hun verhalen willen overbrengen aan een groter publiek. Wanneer voelt het krachtig, wat willen ze bereiken, wat willen ze geven en hoe? De vrouwen zoeken ook naar een soort vermenging met het publiek; niet zij tegenover de rest. Een van de vrouwen zegt: ‘Ik wil mensen meenemen in onze verhalen, onze onmacht laten beleven, laten ervaren hoe het is om álles tegelijk te moeten leren. Maar ook de mooie dingen overbrengen, de ervaringen van troost of warmte. En natuurlijk onze culturen laten proeven (ook letterlijk!).’

Ogenschijnlijk kleine dingen

Marene luistert aandachtig en geeft soms een voorzet, stelt vragen om iets aan te scherpen of vat iets samen om te kijken of de groep inderdaad nog (of weer) op één lijn is. Zo checkt ze: ‘Je zoekt dus echt interactie met het publiek?’ Meer vrouwen knikken instemmend. Eentje veert op: ‘Samen met mijn collega durf ik mijn verhaal wel te vertellen voor een microfoon.’ Haar buurvrouw zegt: ‘Soms gaat het om ogenschijnlijk kleine dingen die veel wrijving kunnen veroorzaken. Dan vraag ik of iemand zijn schoenen wil uitdoen in mijn huis en dan zegt die ander: ‘Nou zeg, ik ben niet vies, hoor!’

Bijzonder ingrediënt

Marene vat samen wat de groep als gezamenlijke waarden heeft gedestilleerd uit voorgaande weken: ‘We geloven in de waarde van een ander helpen. We geloven in de waarde van jezelf helpen. En we geloven in communiceren zonder taal en hoe je elkaar voorbij taal en cultuur goed kunt begrijpen.’ Gaandeweg deze ochtend ontdek ik steeds meer waarop deze waarden zijn gestoeld. Als Nieuwe Arnhemse Meisjes worstelden ze met verdriet over soms achterblijvende of overleden familie, ingewikkelde brieven en formulieren, onbegrip, oordelen en striktheid. Ze overwonnen hobbels, gingen soms door diepe dalen. En bij dat alles bleven ze oog hebben voor andere mensen om hen heen.

Het verhaal van het rode bootje

Een van de dames zegt: ‘We willen met het eindstuk dan ook ‘het systeem’ een beetje flexibeler en begripvoller maken.’ Een andere vrouw vult aan: ‘Maar niet vanuit frustratie of boosheid. Er moet liefde in onze boodschap zitten.’ Ik hoor over verhalen die ze onderdeel willen laten uitmaken van de voorstelling. De inhoud ken ik niet, maar ze klinken prachtig en beloftevol. Zoals: ‘Het verhaal van het witte lammetje’ of van ‘het rode bootje’. Duidelijk is in elk geval dat ze tot slot samen met iedereen willen eten. ‘Want dat heeft ons ook allemaal samen gebracht’, zegt een van de vrouwen. Een ander besluit: ‘Het eten proeft anders na het samenkomen van alle verhalen. Het voegt iets bijzonders toe, dat zul je merken …’

Boegbeeld voor de wereld

Marene gelooft in de kracht van theater om mensen bij elkaar te brengen. Door ontmoetingen van ideeën, verhalen en beelden hoopt ze zaadjes te planten voor een mooiere, menselijkere wereld. De vrouwen vragen haar spontaan hoe zij het project ervaart. ‘Ik zou de prachtige gevoeligheid van deze groep als boegbeeld willen gebruiken voor een veel groter geheel, ik zou het willen delen met de wereld. Je hoeft niet hetzelfde te hebben meegemaakt om elkaar te voelen. Juist met al onze verschillen als mensen, verrijken we elkaar.’ Projectleider Selin besluit: ‘Jullie doorzettingsvermogen en positiviteit, ondanks alles wat jullie meemaakten, zijn een grote inspiratie voor mij. Dank jullie wel daarvoor!’

Als dit niet naar meer smaakt, weten wij het ook niet meer. Kom ook verhalen proeven en meld je aan voor het theatrale stadsdiner op 5 april!